Kính thưa quý vị, hình ảnh cây đa giếng nước sân đình từ lâu đã trở lên quen thuộc trong đời sống văn hóa của người dân Việt Nam. Trải dài trên mảnh đất hình chữ S là những ngôi đình mang đậm nét kiến trúc nghệ thuật tinh xảo, gắn liền với đời sống sinh hoạt, văn hóa, tín ngưỡng của người dân từng địa phương hàng nghìn năm nay; và Đình làng Hà hải là một trong số ấy.
Đường chỉ dẫn bản đồ đến di tích: Xem chi tiết
Video toàn cảnh giới thiệu về di tích: Xem chi tiết
Đình làng Hà Hải (hay còn gọi là đình Hới) là ngôi Đình cổ nằm giữa trung tâm của làng Hà Hải, xã Hà Kỳ, huyện Tứ Kỳ, tỉnh Hải Dương.
Đình làng được xây dựng theo kiến trúc hình chữ “Đinh”, gồm có 5 gian đại bái và phần hậu cung.
Căn cứ vào tài liệu thần tích, thần sắc năm 1938 còn lưu giữ tại viện trung tâm khoa học xã hội Hà Nội và thần tích, sắc phong, câu đối đại tự, kiến trúc hiện còn; Đình Hà Hải được khởi dựng vào thời Hậu Lê (cuối thế kỉ 18) và được trùng tu lớn vào năm Thiệu Trị thứ 4 (năm 1844).
Theo thần tích, thần sắc để lại, Đình làng là nơi thờ 5 vị thành hoàng làng, gồm:
An tâm cư sĩ Đại vương
Linh Lang tam giang Đại vương
Rục Đức Thánh nương Đại vương
Hà Ứng Bạch Long Quân Đại vương
Hải Ứng Hắc Long Quân Đại vương
Trong đó “An tâm cư sĩ Đại vương” tương truyền là thiên thần, bốn vị còn lại là nhân thần.
Từ phía ngoài nhìn vào, vượt qua khoảng sân gạch nhỏ là ngôi Đại Bái kết cấu khung vì kiểu “Giá chiêng” với lối ghép theo kiểu “Thượng tứ, hạ tứ” được trang trí trạm khắc hình rồng tinh xảo, khá sinh động mang phong cách nghệ thuật của thời nhà Nguyễn.
Bài trí ban thờ
Theo văn bia “Tòng tự bia ký” được dựng vào năm Tự Đức thứ 2 (năm 1849) còn lưu giữ: Đình Hà Hải thời bấy giờ là một di tích lớn gồm nhiều hạng mục công trình khác nhau, trong đó có Đại Bái, Hậu cung và Giải vũ.
Gian hậu cung
Trải qua theo dòng thời gian thăng trầm của lịch sử, ngôi Đình đã bị hư hại một phần, trong đó nhiều hạng mục bị xuống cấp nghiêm trọng. Năm 1997, được sự đồng ý của UBND xã Hà Kỳ, nhân dân làng Hà Hải cùng với con em xa gần đã góp công, của, tiến hành trùng tu, tôn tạo, phục dựng lại nguyên vẹn ngôi Đình; cùng với đó là khôi phục lại Lễ hội truyền thống Đình làng vào trung tuần tháng giêng âm lịch hàng năm.
Thật vinh dự cho nhân dân của Làng, năm 2006 Đình làng đã được UBND tỉnh Hải Dương trao quyết định công nhận là di tích văn hóa lịch sử cấp tỉnh.
Quyết định xếp hạng di tích
Bằng xếp hạng di tích cấp tỉnh
Trong những năm tháng đấu tranh chống bọn thực dân, đế quốc, Đình làng là nơi tập kết, căn cứ bí mật phục vụ cho kháng chiến và cũng là nơi diễn ra nhiều cuộc họp quan trọng của Chi bộ Đảng, họp bàn về kế hoạch lãnh đạo, vận động nhân dân cùng đoàn kết đứng lên chống quân xâm lược và bọn bè lũ tay sai lúc bấy giờ. Trong đó có sự kiện quan trọng, đó là ngày 04/4/1956, tại Đình làng đã diễn ra hội nghị chia tách xã Hà Thanh thành 2 xã, xã Hà Thanh và xã Hà Kỳ ngày nay. Cũng từ ngày đó đánh dấu một sự kiện quan trọng nữa: Chi bộ Đảng đầu tiên của xã Hà Kỳ ra đời.
Vượt qua ý nghĩa của một công trình kiến trúc nghệ thuật, Đình làng Hà Hải còn là nơi ghi lại dấu ấn lịch sử của các phong trào cách mạng tại địa phương.
Theo điển lệ, hàng năm lễ hội Đình làng được tổ chức từ ngày mùng 10 đến 15 tháng giêng âm lịch, trong đó trọng hội là ngày 12 tháng giêng.
Hội đình làng
Lễ rước trong hội đình làng
Lễ hội có 2 phần: phần lễ và phần hội; trong đó phần lễ được tổ chức trang trọng, nhằm tưởng nhớ công lao to lớn các vị Thành hoàng làng mà dân làng thờ cúng, với các nghi lễ trang trọng ,như: lễ rước kiệu, lễ dâng hương, dâng lễ vật, đọc trúc văn và các nghi thức cúng tế… Phần hội với các trò chơi dân gian được tổ chức phong phú, như thi: cờ tướng, chọi gà, múa lân, kéo co, hát đối…
Hiện nay, để phù hợp với nhịp sống hiện đại, lễ hội đình làng được rút ngắn thời gian tổ chức còn 2 ngày từ ngày 12 đến hết ngày 13 âm lịch.
Trải qua thăng trầm của thời gian và lịch sử, hệ thống đình làng Việt Nam nói chung, Đình làng Hà Hải nói riêng vẫn mãi như là một minh chứng cho đôi bàn tay khéo léo, óc sáng tạo tinh tế của các bậc tiền nhân và là nơi để mỗi người dân Việt gửi gắm niềm tin, tâm hồn của mình sau những tháng ngày lao động vất vả.
Đình làng nơi hun đúc tâm hồn Việt Nam, bản sắc cốt cách Việt Nam, truyền thống văn hóa Việt Nam từ đời này qua đời khác. Việc tu bổ, tôn tạo và gìn giữ, bảo vệ di tích Đình làng chính là chúng ta đang thực hiện thông điệp của các bậc tiền nhân: đó là giữ lại nét đẹp, bản sắc văn hóa cho hậu thế hôm nay và mai sau.
